Blockchain Nedir, Nasıl Çalışır?

Blockchain, paylaşıma açık ve sabit bir soğuk cüzdandır. Blockchain teknolojisi, ticari işlemleri kayıt altına alma ve kazançların takibini yapma gibi süreçleri kolaylaştırır. Bitcoin ve Ethereum gibi kripto paralar bu teknolojiyle çalışırlar. Örneğin bitcoin blockchain, her seferinde gönderilen veya alınan bitcoinlerin bir kaydını içerisinde tutar. Kripto paralar ve blockchain teknolojisi, banka veya kredi kartı şirketlerine ihtiyaç duymadan para transferlerinin gerçekleştirilmesini sağlar.

Dağınık soğuk cüzdan teknolojisi olarak da bilinen blockchain teknolojisinin amacı, dijital bilginin kaydedilerek dağıtılmasıdır. Söz konusu bilgilerin üzerinde bir düzenleme yapılamaz. Bu şekilde blockchain, sabit soğuk cüzdanların ve alım satım işlerindeki kayıtların temelini oluşturur. Bu kayıtlar değiştirilemez, silinemez veya tahribata uğratılamaz.

Blockchain Teknolojisi Nedir?

Blok zinciri yani blockchain teknolojisi, güvenli bir şekilde paylaşımı gerçekleşen ve merkeziyetsiz verinin de içerisinde yer aldığı bir soğuk cüzdan olarak tanımlanabilir. Burada toplu gruplar hâlinde veri paylaşımı yapmak da mümkündür. Çeşitli kaynaklardan alınmış işlemsel veriler, blockchain bulut hizmetleriyle birlikte kolayca toplanır, birleştirilir ve paylaşılır. Sonrasında veri, bloklara ayrılır ve bloklar kriptografik algoritma biçiminde benzersiz tanımlayıcılara zincirlenir.

İlk olarak 1991 senesinde araştırma projesi olarak ortaya çıkan blockchain konsepti, 2009 yılında kullanıma açılan Bitcoin’e de ön ayak olmuştur. Zaman geçtikçe kullanım alanı da genişleyen blockchain teknolojisinin beraberinde getirdiği birçok avantaj vardır:

• Arabulucuya gerek kalmaz.

Alım satım sırasında blockchain kullanan taraflar, üçüncü bir parti kullanımına ihtiyaç duymadan gerekli işlemleri onaylar ve tamamlarlar. Böylece hem zamandan kazanırsınız hem de arabulucuya vereceğiniz masraftan kurtulmuş olursunuz.

• Ticari işlemlerinizde yüksek oranda bir doğruluk yakalarsınız.

Bir blockchain işlemi birden fazla düğümün (node) onayıyla gerçekleştiğinden hata oranı doğal olarak azalır. Bir düğüm veri tabanında hata yapsa bile diğerleri farkı tespit ederek hatayı giderir. Klasik bir veri tabanında hata yapıldığındaysa bunun fark edilmeden geçmesi muhtemeldir. Bunun yanı sıra blockchainde her kazanç, kişiye özel tanımlanır. O nedenle bir kazancın tekrar harcanması mümkün olmaz.

• Yüksek güvenlikli bir sistem içerisinde siz de güvende hissedersiniz.

Blockchain gibi merkeziyetsiz bir ağ, ticari işlemlerin hileli bir şekilde yapılmasını neredeyse imkânsız kılıyor. Düzmece bir işlem için her bir düğümün kırılması ve soğuk cüzdanların değiştirilmesi gerekiyor.

• Daha etkili transferler gerçekleştirebilirsiniz.

Blockchain 7/24 faaliyet gösterdiğinden daha etkili finansal ve varlık transferleri gerçekleştirebilirsiniz. Özellikle uluslararası bazda havalelerin daha hızlı ve etkin olduğunu söylemek mümkün. Bir bankanın veya devlet kurumunun her adımınızı onaylamasını günlerce beklemek zorunda kalmazsınız.


İlk olarak 1991 senesinde araştırma projesi olarak ortaya çıkan blockchain konsepti, 2009 yılında kullanıma açılan Bitcoin’e de ön ayak olmuştur. Zaman geçtikçe kullanım alanı da genişleyen blockchain teknolojisinin beraberinde getirdiği birçok avantaj vardır:

Blockchain Türleri ve Kullanım Alanları Nelerdir?

Blockchain tekonolojisinin en yaygın kullanıldığı yerler kripto, NFT ve Web3’tür. Kullanım alanlarıyla birlikte blockchain türleri merak edilmektedir. Blockchain teknolojisinin 4 ana türü vardır: genel (public), özel (private), hibrit (hybrid) ve konsorsiyum (consortium).

1- Genel

Genel blockchain, yetkilendirmeye gerek duyulmayan bir blok zinciridir. Yani hiçbir merkeze bağlı olmadığından erişmek isteyen bir kimse, rahatlıkla genel blok zincirine katılabilir. İnternet bağlantısı olan kullanıcılar, blok zincire katılım sağlayabilir ve indirme işlemi yapabilir.

2-Özel

Özel blockchain, yetkilendirmeye gerek duyan bir blok zinciri türüdür. Yalnızca gerekli izne sahip kişiler buraya katılabilir. Özel blok zinciri, bir şirket veya organizasyon tarafından kontrol edilir. Hangi kullanıcıların erişime sahip olacağı, yine bu şirket veya organizasyonlar tarafından belirlenir.

3-Hibrit

Hibrit blockchain, hem genel hem de özel blok zincir özelliklerini içinde barındırır. Hibrit blok zinciri, yalnızca tek bir kişi veya işletmenin kontrolündedir. Zincirde tutulan belirli bir veriye kimin gireceği ve hangi verinin herkese açık olacağı tamamen yetki sahibi bireye veya işletmeye bağlıdır.

4-Konsorsiyum

Konsorsiyum blockchain veya bir diğer adıyla birleştirilmiş blockchain özel blok zincirinden daha merkeziyetsizdir. Tek bir kontrol mekanizmasına sahip hibrit blok zincirin aksine konsorsiyum, çeşitli oluşumların yer aldığı bir grupça tasarlanır. Amaç, bu oluşumların ortak çalışmak adına merkeziyetsiz bir ağı kullanmak istemeleridir. Konsorsiyumun dışındaki kullanıcılar, bu blok zincir ağına erişim sağlayamazlar.
Günümüzde blockchain üzerinde çalışan 10 binden fazla kripto para sistemi bulunur. Sanılanın aksine blok zincir teknolojisi, yalnızca kripto sektöründe kullanılmaz. Birçok farklı iş alanı, veri saklamak için yine blockchainden yararlanır. Blok zincirin en çok kullanıldığı alanlar:

- Sağlık
- Bankacılık ve finans
- Tedarik zinciri
- Gayrimenkul
- Medya
- Siber güvenlik

Blockchain kullanımı, zamanla çeşitli kripto birimlerinin ortaya çıkmasıyla daha da arttı ve artmaya devam ediyor.

Blockchain Hangi Programlama Dili ile Yazılır?

Blockchain teknolojisine duyulan talep, geçtiğimiz birkaç sene içerisinde daha da arttı. Yakın gelecekte ise blok zinciri teknolojisinin kazandırdığı toplam katkının, 20 milyar dolar gibi bir sayıya ulaşması bekleniyor. Blok zincire olan rağbet arttıkça hangi programlama dili ile yazıldığı sorusu da sık sık akıllara geliyor.

• Solidity

Solidity, en çok büyüme yakalayan blockchain programlama dillerinden birisidir. İlk çıktığında Ethereum Sanal Makinesinde akıllı sözleşmeler yazmak için kullanılıyordu.

• Java

En popüler programlama dilleri arasında yerini alan Java; Ethereum, NEO ve IOTA gibi blockchain programlarını oluşturmak için kullanılıyor.

• Python

Eğer yazılım geliştiricisi olarak henüz kariyerinizin başındaysanız uzun kodlara ihtiyaç duymadan Python kullanarak ön modeller yaratabilirsiniz. Pyhton’ın tercih edilmesindeki en önemli ve büyük neden, açık kaynak desteğine sahip olmasıdır. Blockchain üzerinde çalışırken binlerce farklı kaynak ve eklenti arasından seçim yapabilirsiniz.

• C++

1985’te geliştirilen C++, yazılım geliştiricilerinin verileri ihtiyaçlarına göre şekillendirmelerini sağlar. Bitcoin, Ripple ve Stellar gibi blockchain programlarının geliştirilmesine sıkça kullanılan bir dildir.

• C#

Başlangıçta Microsoft dili olarak geliştirilen C#, zaman geçtikçe birçok kullanıcının ilgisini çekmeye başladı. C# sayesinde developerlar, birden fazla işletim sisteminde çalışabilen programlar üretme şansı buluyor.
Solidity, Java ve C++ gibi program dilleri dışında blockchain için Rholang, Simplicity, Go ve PHP de kullanabilirsiniz.

Blockchain Güvenli midir?

Blockchain teknolojisi, birçok yönden merkeziyetsiz güveni garantilemiş durumdadır. Yeni bloklar, her daim doğrusal ve kronolojik olarak hafızaya alındıkları gibi blok zincirinin de sonuna eklenirler. Blok, zincirin sonuna eklendikten sonra artık geri dönüp içerikte değişiklik yapmak oldukça zordur. Değişiklik yapılması için ağda bulunan çoğunluğun, gerek duyulan değişiklikler bazında görüş birliğine varması gerekir.

Geçmiş yıllarda dijital para oluşturmaya çalışan birçok kuruluş oldu ancak güvenlik sorunlarından dolayı başarılı olamadılar. Bitcoin ise kendi blok zinciri teknolojisi sayesinde buna bir çözüm üretti. Diğer veri tabanlarına kıyasla blockchain, herhangi bir merkezi yetkiliye sahip değil ve kullanıcılar tarafından yürütülüyor.

Üstelik blok zincir içerisindeki verilerin sahtesinin üretilmesi ve silinmesi mümkün değil. Blockchain kullanımı, kripto para piyasasının da ötesine geçerek yaşadığımız dünya şartlarında birçok farklı sektöre ulaştı. İşte tam da bu noktada blockchain teknolojisinin sahip olduğu çoklu işlev, blok zincir teknolojisinin gelecekteki büyük potansiyeli konusunda bize fikir veriyor.